مقدمه

کانادا یک کشور پیشرفته و جامعه‌ای چند ملیتی با دو زبان رسمی انگلیسی و فرانسوی است. این کشور از سال 2004 به طور مداوم در بین 10 کشور برتر در فهرست سازمان ملل به جهت کیفیت زندگی قرار داشته است. البته در حال حاضر، در این بین رتبه اول را به خود اختصاص داده است. کانادا وسعت زیاد و جمعیت کمی دارد که آن را به یکی از مناطق جهان با طبیعتی بکر و زیبا تبدیل کرده است.

در سال‌های اخیر به دلیل قوانین مهاجرتی منعطف تر کانادا نسبت به آمریکا یا سایر کشورها، متقاضیان زیادی به تحصیل در این کشور روی آورد‌ه‌اند که به نوعی باعث شده است کانادا فرصت بیشتری در اختیار دانشجویان بین‌المللی قرار دهد.

مشخصات کلی

کانادا کشوری در شمال قاره آمریکای شمالی است که از ده استان و سه قلمرو تشکیل شده‌است. این کشور از شرق تا اقیانوس اطلس، از غرب تا اقیانوس آرام و از شمال تا اقیانوس منجمد شمالی گسترده‌است و از جنوب با ایالات متحده آمریکا همسایه است. کانادا با مساحت 9.984.000 کیلومتر مربع، دومین کشور پهناور جهان از نظر مجموع مساحت و چهارمین کشور پهناور جهان از نظر مساحت خشکی است. مرز مشترک کانادا با ایالات متحده، طولانی‌ترین مرز زمینی در جهان است (8.891 کیلومتر). پایتخت کانادا شهر اتاوا است و شهرهای تورنتو، مونترال و ونکوور سه کلانشهر بزرگ این کشور هستند. بخش زیادی از خاک کانادا به دلیل سرمای هوا و نزدیکی به قطب شمال، خالی از سکنه است. جمعیت کانادا در حدود 37.590.000 نفر است.

ویزای تحصیلی

برای دریافت ویزای کانادا، ابتدا باید اجازه تحصیل در کانادا را از مراجع معتبر اخذ کنید. اجازه تحصیل سندی است که دولت کانادا صادر می‌کند که به اتباع خارجی اجازه می‌دهد تا در مؤسسات آموزشی معین (DLI) در کانادا تحصیل کنند. در بیشتر موارد، اتباع خارجی برای تحصیل در کانادا به اجازه تحصیل نیاز دارند. برای دریافت آن لازم است قبل از سفر به کانادا درخواست دهید. همچنین بهتر است قبل از درخواست از به همراه داشتن مدارک مورد نیاز خود اطمینان حاصل کنید.

برای دریافت اجازه تحصیل مدارکی همچون؛ مدارک شناسایی (گذرنامه و دو قطعه عکس)، تاییدیه پذیرش از دانشگاه مقصد، تمکن مالی سالانه به طور میانگین بین ۲۵ تا ۴۵ هزار دلار کانادا و در صورت تحصیل در استان کبک به گواهی پذیرش کبک (CAQ) صادره از دولت کبک نیاز دارید. شما می‌توانید اطلاعات مربوط به آن را از دانشگاه مقصد بخواهید. در صورتی که درخواست پذیرش شما از سوی دانشگاهی در کبک تایید شده اما CAQ برای شما صادر نشده باشد، می‌توانید از طریق نامه معرفی دانشگاه برای اجازه تحصیل اقدام کنید.

در نظر داشته باشید ادمیشن دانشگاه معادل ویزا نیست و به شما اجازه نمی‌دهد وارد کانادا شوید. در اکثر موارد پس از تایید اجازه تحصیل از سوی دولت کانادا، ویزای تحصیلی نیز به طور خودکار برای متقاضی صادر خواهد شد و نیازی به ارسال یک درخواست جداگانه ندارد. هنگام سفر به کانادا، باید این موارد را به همراه داشته باشید: 1. یک نامه معرفی که اجازه تحصیل را تأیید کند؛ 2. گذرنامه معتبر به همراه ویزا (ویزا باید به یکی از صفحات گذرنامه الصاق شده باشد).  

ویزای پیوست

برای یک دانشجوی بین‌المللی این امکان وجود دارد که همسر یا شریک زندگی و فرزندان خود را به کانادا بیاورد. همچنین ممکن است آنها واجد شرایط برای اجازه تحصیل و اجازه کار باشند. متقاضی باید هنگام درخواست اجازه تحصیل، درخواست ویزای آنها را نیز بصورت آنلاین ارسال کند.

همسر: اگر دانشجوی بین‌المللی در کانادا تحصیل می‌کند، همسر یا شریک زندگی وی می‌تواند با اقدام به درخواست مجوز کار همراه  (Open Work Permit)، اجازه کار در کانادا بگیرد و به صورت قانونی در این کشور فعالیت کند. این امکان به همسر این اجازه را می‌دهد که در هر شغلی و با هر کارفرمایی فعالیت کند.

فرزندان: اگر دانشجو دارای فرزندانی زیر 19 سال باشد، آنها نیز می‌توانند با وی از نوع ویزای دانشجویی استفاده کنند. برخی از برنامه‌های تحصیلی ممکن است به دانشجو این امکان را بدهند که از خدمات مربوط به تحصیل فرزندان خود نیز بهره‌مند شوند.

فرآیند آنلاین: برخی از مراحل مرتبط با ویزای دانشجویی و اجازه کار همراه می‌توانند به صورت آنلاین انجام شوند. دانشجویان باید از طریق سیستم مهاجرتی کانادا (IRCC) درخواست‌های خود را ثبت کنند و مدارک مربوطه را ارسال کنند.

سفارت

هزینه ویزای تحصیلی کانادا برای هر درخواست‌کننده 150 دلار کانادا است. این مبلغ برای تمدید مدت اقامت تحصیلی به میزان 500 دلار کانادا تخمین زده شده است و هزینه بیومتریک برای هر فرد به میزان 85 دلار کانادا اعلام شده است. با توجه به عدم فعالیت مراکز ویزای بیومتریک در ایران، هزینه مرتبط با سفر به دفاتر مربوطه در کشورهای همسایه نیز باید در نظر گرفته شود.

با توجه به آخرین قوانین مهاجرتی کانادا، همه درخواست‌کنندگان ویزای کانادا ملزم به گرفتن وقت از سفارت قبل از انجام فرآیند انگشت‌نگاری (بیومتریک) هستند. این الزام برای هر کسی که به صورت آنلاین یا با حضور حضوری درخواست ویزای کانادا داده باشد، یکسان است. برای اخذ وقت برای انجام فرآیند بیومتریک کانادا، تنها راه اقدام آنلاین است.

برای تعیین وقت سفارت کانادا ابتدا باید یک حساب کاربری در وب‌سایت VFS Global ایجاد کنید و از طریق لینکی که برایتان ایمیل می‌شود، حساب کاربری اختصاصی خود را فعال کنید. بسته به کشور (استانبول، آنکارا، دوبی، ابوظبی، ایروان، تفلیس، باکو) و مرکز وَکی (VAC Center) که می‌خواهید انگشت‌نگاری در آن انجام شود باید مراحل زیر را طی کنید:

1. دفتر VAC موردنظر خود را انتخاب انجام دهید.
2. وارد منوی BIOMETRIC ENROLMENT در بالای صفحه شوید.
3. اسکرول کنید و بر روی لینک Schedule an Appointment کلیک کنید تا به صفحه ایجاد حساب کاربری منتقل شوید.
4. روی لینک New User کلیک کرده و اطلاعات موردنیاز را وارد کرده، سپس بر روی دکمه Continue کلیک کنید.
5. یک ایمیل به همراه لینک فعال‌سازی حساب کاربری برای شما ارسال می‌شود. بر روی لینک کلیک کنید تا به صفحه VFS کشور مدنظرتان وارد شوید.
6. در این مرحله، اطلاعات جدیدی از جمله تاریخ و تعداد وقت موردنیاز را وارد کنید تا صفحه تعیین وقت و وقت‌های خالی برای شما نمایش داده شود. وقت مدنظر خود را انتخاب کرده و بر روی دکمه تایید (Confirm) کلیک کنید.

اقامت

سریع بودن روند اخذ کارت اقامت دائم کانادا از طریق تحصیل، این کشور را به یکی از محبوب‌ترین مقاصد برای دانشجویان تبدیل کرده است. شما به عنوان یک دانشجو پس از فارغ التحصیلی می‌توانید اجازه کار (PGWP) دریافت کنید که بسته به نوع و میزان تحصیل، مدت آن متفاوت خواهد بود.

اگر مدت تحصیل شما بین 1 تا 2 سال باشد شما می‌توانید به اندازه مدت تحصیل اجازه کار دریافت کنید و در خاک کانادا بمانید. با گذراندن دوره تحصیلی 2 تا 4 ساله، اجازه کار به مدت 3 سال دریافت خواهید کرد. در این مدت، شما باید یک کارفرمای قابل اعتماد پیدا کرده تا به شما یک جایگاه شغلی با حقوق مکفی (حداقل 10.000 دلار کانادا در سال) پیشنهاد دهد.   

اخذ اقامت کانادا به چند طریق ممکن است. یکی از این راه‌ها داشتن پیشنهاد شغلی یا همان Job Offer است که شما را برای دریافت کارت اقامت دائم (PR Card) کانادا واجد شرایط خواهد کرد. مدت انقضای کارت اقامت دائم در این کشور 5 سال است و شما باید مدت 730 روز (دو سال) از این 5 سال را در خاک کانادا زندگی کرده و به دولت مالیات پرداخت کنید.

از مزایای کارت اقامت دائم این کشور این است که علاوه بر به دست آوردن مزایای قانونی و رایگان دولت کانادا و سهولت در ورود و خروج، با داشتن کارت اقامت بعد از گذشت سه سال زندگی در کانادا می توانید برای شهروندی و اخذ پاسپورت کانادا اقدام کنید.

مهاجرت تحصیلی

امروزه کشور کانادا برای دانشجویان بین‌المللی که رویای‌شان زندگی پس از تحصیل و کسب موقعیت های شغلی بی‌نظیر در کشوری پیشرفته است، تبدیل به یک مرکز پررونق شده است. این کشور یک مسیر مستقیم برای اخذ شهروندی دائمی ارائه می‌دهد که بسیاری از دانشجویان بین‌المللی به دنبال آن هستند.

کانادا بیش از بیست سال به عنوان یکی از ده مکان برتر جهان برای زندگی انتخاب شده است. سیستم آموزشی دانشگاه‌های کانادا در مقایسه با کشورهای انگلیسی زبان دیگر از جمله استرالیا، انگلستان و آمریکا همان کیفیت را برخودار است اما در اکثر موارد شهریه آن به مراتب ارزان‌تر است.

بهترین دانشگاه‌های این کشور عبارتند از دانشگاه تورنتو، دانشگاه مک گیل، دانشگاه بریتیش کلمبیا، دانشگاه مونترال و دانشگاه آلبرتا که در بین 100 دانشگاه برتر جهان قرار دارند.

هزینه زندگی

دانشگاه‌های کانادا تخمین می‌زنند که دانشجویان بین المللی باید 20.000 تا 30.000 دلار کانادا در سال برای شهریه دانشگاه به علاوه هزینه‌های زندگی را در نظر بگیرند. معمولا حمل و نقل عمومی در کانادا حدود 80 تا 110 دلار کانادا در هر ماه  هزینه خواهد داشت. یک بودجه غذایی معمولی 200 تا 460 دلار کانادا در هر ماه خواهد بود.

به طور معمول انواع مختلفی از اقامت وجود دارد که هزینه‌های متفاوتی هم دارند. (با توجه به مرکز یا حومه شهر و عوامل دیگر)

انتاریو:

• خوابگاه: 3000-7500 دلار/سال
• آپارتمان مشترک: 150-500 دلار/ماه
• آپارتمان یک خوابه: 600-2000 دلار/ماه

آلبرتا:

• خوابگاه: 6000-12000 دلار/8 ماه
• آپارتمان مشترک: 125-375 دلار/ماه
• آپارتمان یک خوابه: 500-1500 دلار/ماه

نوا اسکوشیا:

• خوابگاه: 700-3500 دلار/ترم
• آپارتمان مشترک: 131-560 دلار/ماه
• آپارتمان یک خوابه: 525-2240 دلار/ماه

نیوبرانزویک:

• خوابگاه: 550-3200 دلار/ترم
• آپارتمان مشترک: 112-525 دلار/ماه
• آپارتمان یک خوابه: 450-2100 دلار/ماه
• آپارتمان یک خوابه: 950 دلار/ماه

کبک:

• خوابگاه: 2000-6000 دلار/سال
• آپارتمان مشترک: 125-375 دلار/ماه
• آپارتمان یک خوابه: 500-1500 دلار/ماه

ساسکاچوان:

• خوابگاه: 3000 دلار/8 ماه
• آپارتمان مشترک: 237 دلار/ماه
• آپارتمان یک خوابه: 950 دلار در ماه

همچنین در هنگام تحصیل در کانادا باید بیمه درمانی اجباری را خریداری کنید. این هزینه تقریبا 600-800 دلار کانادا در سال خواهد بود. همچنین باید هزینه‌های اضافی مانند لباس زمستانی گرم و مخصوص بعضی نقاط از این کشور را نیز در نظر بگیرید.

در اینجا چند نمونه از متوسط هزینه‌های زندگی در کانادا برای هر نفر براساس وب سایت Numbeo آورده شده است: (به دلار کانادا)

یک وعده غذا در رستوران: 24 دلار برای هر نفر

یک بطری آب: 2.33 دلار

بلیط یک طرفه برای وسایل نقلیه عمومی محلی: 3.30 دلار

قرص نان: 3.08 دلار

بلیط سینما: 15 دلار

هزینه ماهیانه سالن بدنسازی: 57 دلار

شهریه

در کشور کانادا دانشجویان بین‌المللی به طور متوسط لازم است معادل دو برابر میزان شهریه یک دانشجوی داخلی بپردازند. براساس آمار کانادا، متوسط شهریه دانشجویان بین‌المللی در مقطع کارشناسی بین 13 تا 35 هزار دلار در سال متغیر است.

دوره‌های علوم انسانی (و مدیریت و کسب و کار) ارزان‌تر است (به طور متوسط 5،542) در حالی که موضوعاتی مانند مهندسی و پزشکی از جمله گرانترین‌ها هستند.

متوسط شهریه در مقطع کارشناسی ارشد نیز بین 17تا 25 هزار دلار کانادا است.

هزینه‌های مقطع دکتری برای دانشجویان بین‌المللی در کانادا در حدود 10.000 تا 20.000 دلار کانادا در سال است که بیشتر از مبلغ پرداختی یک دانشجوی داخلی است. با این حال به مراتب کمتر از سایر کشورهای محبوب مانند انگلیس و ایالات متحده است.

دوره‌هایی که شامل کلاس‌های درس و ارزیابی‌های مختلف است معمولا گران‌تر از مواردی است که تنها بر تحقیقات متمرکز است.

شهریه بسته به دانشگاه‌ها و رشته‌های مختلف متفاوت خواهد بود و دانشجویان بین‌المللی نیز مانند دانشجویان داخلی، به طور معمول هزینه بیشتری برای رشته های تخصصی به ویژه پزشکی پرداخت خواهند کرد.

شهریه دوره‌‌های MBA (Masters of Business Administration) معمولاً نسبت به سایر رشته‌ها گران‌تر است، دانشجویان به طور متوسط حدود 56328 دلار کانادا برای دوره عملی و 27397 دلار کانادا برای دوره‌ تئوری باید هزینه کنند.

نحوه اپلای برای دانشگاه‌ها

به طور کلی پس از انتخاب کالج یا دانشگاه باید برای تحصیل در آن اقدام کنید. هر دانشگاه قوانین مختلفی در مورد نحوه ثبت نام دارد. برای اطلاع از آن بهترین راه اینست که با دانشگاه مقصد از طریق اطلاعات تماس درج شده در وب سایت آن تماس بگیرید. نگران عدم دریافت پاسخ از سوی آنها نباشید زیرا آنها به سریع‌ترین شکل به شما پاسخ خواهند داد و لیستی از تمام اسنادی را که شما برای ثبت نام نیاز است را در اختیارتان قرار می‌دهند.

این لیست شامل هزینه ثبت نام، شهریه، بیمه سلامت، اجاره و هزینه زندگی در کانادا، آزمون‌های مورد نیاز زبان (انگلیسی یا فرانسوی) و فرم‌ ثبت نام خواهد بود که باید آن را طبق دستورالعمل پر کنید. در صورت موافقت با پذیرش، نامه پذیرش (Submission Letter) برای شما از سوی دانشگاه ارسال خواهد شد. شما برای درخواست اجازه تحصیل که در قبل به آن پرداختیم به این نامه نیاز دارید.

مسافت طولانی و رفت و آمد به ایران

بسیاری از ما وقتی به تحصیل در کانادا می‌اندیشیم یکی از نگرانی‌هایمان مسافت طولانی و به طبع آن هزینه زیاد جابه‌جایی و ساعات طولانی پرواز و دوری از خانواده خواهد بود. در اینجا قصد داریم بگوییم از آنجا که پروسه تحصیل به ویژه تحصیلات آکادمیک وقت و انرژی زیادی می طلبد، دانشجو حتی اگر در نزدیک‌ترین مقصد به کشور خود باشد نیز برایش امکان سفرهای پی در پی به خانه را ندارد و مشغله درسی نهایتا سالی دوبار به او اجازه سفر را خواهد داد.

شرایط آب و هوایی

یکی دیگر از نگرانی‌های ما ایرانیان که عادت به زندگی در کشوری گرمسیر را داریم سردی بیش از اندازه هوای کاناداست. باید بگوییم که اکثر دانشگاه‌های کانادا در جنوب این کشور و مرز آن با شمال کشور آمریکا واقع شده‌اند و شهرهای واقع در آن چهار فصل سال را تجربه می‌کنند.